Gruusbèks dialect

De samensteller (ik bedoel hiermee niet mezelf, maar Gerrie Driessen want hij is de uiteindelijke geschiedschrijver van de verschillende boeken over Groesbeek.) heeft gemeend, dat in het boekje over Groesbeek ook aandacht besteed moet worden aan ons kleurrijk en klankvol taalgebruik. Het is echter geen gemakkelijke taak om het plaatselijke dialect te beschrijven zonder het te kunnen laten horen. Eigenlijk zou die beschrijving in fonetisch schrift moeten plaatsvinden, maar wegens de onbekendheid van veel lezers met dit tekensysteem is dit niet aantrekkelijk. Nu wordt het voor ons erg moeilijk om de klanken te omschrijven en ze op papier volledig tot hun recht te laten komen. Als de bijeengebrachte woorden uitgesproken worden door een echte Groesbeker, zal dit geen problemen opleveren, omdat hij het zal doen in de door hem bekende klanken. De niet Groesbeker zal woorden echter met de 'Hollandse' klank uitspreken en zij zullen dan anders klinken dan is bedoeld. Als hij dan énne echte Gruusbèkse heurt zegge: 'net ècht'', dan weet hij dat de uitspraak fout is. Ik meen op te mogen merken, dat het zangerige in de uitspraak aan het verdwijnen is en dat het plaats gemaakt heeft voor een agressievere uitspraak. Mocht dit zo zijn, dan is één van de meest kenmerkende eigenschappen van ons dialect aan het verdwijnen. Het zij nog gezegd, dat het oude dialect in zijn puurste spraakwijze het best bewaard is gebleven op de Stekkenberg en omgeving. Vooral hier treft men fraaie en humoristische woordspelingen aan, doorweven met woorden van Duitse en soms ook van Franse oorsprong. Verder moet er opgemerkt worden, dat in de buurtschappen De Horst, De Bruuk, Ut Taarep en 'nève de Graans' het dialect telkens weer iets anders wordt uitgesproken en dat bepaalde woorden daar niet of weinig gebruikt worden. Vaak ook is de zinsbouw geheel anders. Een lijst van willekeurige samengebrachte woorden en zinnen vindt U op de volgende bladzijden. 

 

Bovenstaande tekst is overgenomen  uit het boek Oud Groesbeek in Woord en Beeld geschreven door de plaatselijke geschiedschrijver Gerrie Driessen

 

Naar pagina 1