Zelfs het Wilhelminaziekenhuis werd niet gespaard. Dat het gebouw niet in vlammen opging is enkel te danken aan de kordate wijze waarop de brand aanstonds geblust werd.
Toch heeft niet alle Hitlerjugend zich strikt aan de barbaarse bevelen gehouden; bij verscheiden van hen was de betere natuur sterker dan de duivelse Nazi-leer. Sommigen waarschuwden de inwoners en , schoon hen slechts een paar minuten tijd gegund werd om een enkel ding mee te nemen en het huis te verlaten, het vege lijf hebben zij tenminste kunnen redden.
- 80 -
Echter weinig meer dan dat. Een jong moedertje vertelde hoe zij uit voorzorg de kinderwagen volgepakt met alle benodigdheden voor het kleintje, flesjes melk, luiers enz., in de gang klaar had staan doch deze niet mee mocht nemen. Zij vluchtte met het kleintje op de arm, de weilanden van de Ooy in, hopende daar meer barmhartigheid te zullen ontmoeten.
Kreten van afschuw en verontwaardiging volgden op het relaas van de Nijmegenaar. Ook uitingen van dankbaarheid over de bevrijding; al was de eigen positie nog verre van benijdenswaardig. De Nijmegenaar vertelde verder dat de bruggen over de Waal onbeschadigd zijn, de kade heeft echter veel geleden.
Juist maakte de bakkersvrouw aanstalten om ter kalmering van de gemoederen zowel als ter lafenis een lekkere kop echte koffie in te schenken of de bakker daalde de trap af met de mededeling dat de Moffenbatterij zijn bombardement op het dorp gestaakt had; een ieder die daar gebruik van wilde maken moest nu maar gaan.
De heerlijke koffie met een bloedend hart in de steek latend, draafde ik met de mand vol kruidenierswaren en brood naar huis. In 't heengaan was mijn oog getroffen geweest door het grote gat dat een granaat in het dak van de metselaar geslagen had, thans zag ik de metselaar met zijn gezin met een hoog opgeladen handkar op de vlucht trekken. Het levert een naargeestig schouwspel op zo als steeds meer huizen tot bouwval of puin geschoten worden.
Vanmorgen was Ineke aan 't wassen gegaan, alle lijnen hingen vol met wapperend goed. Voordat het droog was hebben wij vanmiddag alles binnen gehaald; niet enkel omdat het begon te regenen maar vooral vanwege de rondvliegende granaatscherven die ons goed meer schade zouden berokkenen dan de onschuldige regendroppels. De afweerbatterijen bromden voortdurend en steeds snorden vliegtuigen door de lucht.
Wij zaten in de kelder, hielden ons bezig met maiskorrels van de kolven
- 81 -
te pellen en dronken dank zij onze bevrijders heerlijke echte thee. Lies Muus maakte zich ongerust over de afwezigheid van haar man daar zij niet ten onrechte vreesde dat hij opnieuw een poging waagde om Wyler te bereiken.
Wij waren al aan ons middagmaal begonnen - bestaande uit bruine bonen met zoete appels, spek en tomatensaus en pap toe - toen Jan Muus eindelijk op kwam dagen; bedaard als altijd maar krijtwit. Jan had inderdaad wederom getracht zijn ouders op te zoeken; ditmaal was het hem niet mogelijk geweest verder te naderen dan tot de Derde Baan.
Aan Vader die hem later onder vier ogen onder handen nam over zijn roekeloosheid bekende Jan dat een granaat in zijn onmiddellijke nabijheid ontplofd was; als door een wonder had geen enkele van de rondspattende scherven hem geraakt. Deze granaat werkte uit wat al Vaders vroegere vermaningen niet bereikt hadden, Jan beloofde Vader plechtig van alle verdere pogingen te zullen afzien. Lies heeft nimmer geweten hoe op 't nippertje haar man de dans ontsprongen is.
Terwijl wij in de keuken bezig waren zagen wij een Amerikaan om onze buitenpomp heendraaien en hem van alle kanten beschouwen. Deze pomp is gebouwd volgens het klassieke model van deze streek; het is een soort monument van baksteen, twee en een halve meter hoog en breed naar evenredigheid. De lange zwengel en de tuit geven voldoende aan waarvoor dit bouwsel dient; toch vond de Amerikaan het nodig te vragen of het ding werkelijk een pomp was en informeerde verder of het water zonder nadeel voor de gezondheid gedronken kon worden. Op onze verzekering dat wij het zelf ook gebruikten, proefde hij het en verklaarde dat het verrukkelijk was