Dagboekfragmenten van de evacuatietijd in Groesbeek

De geschiedenis van het Horster klooster vervolg

@ Auteursrechtelijk beschermd. Digitale bewerking Michel Janssen webmaster van Groesbeek het dorp der verrassingen webmaster@geschiedenisgroesbeek.nl

De Zusters Franciscanessen 1900-1950

1901 werd de Algemene Leerplichtwet ingevoerd onder het kabinet Pierson (1897-1901).Feitelijk werd de wet ingevoerd op 9 december 1900, maar werd pas effectief op 01-01-1901. De wet regelde de verplichting voor het volgen van onderwijs voor kinderen van 6 tot 12 jaar.

Voor vele boerenkinderen werd er vaak een uitzondering gemaakt, om het hele jaar op school te moeten zijn. Gedurende de oogstmaand (eind juli en heel augustus) moest er veelal thuis gewerkt worden om de groenten uit de tuinen en akkers te krijgen, maar bij ons werd er ook wat bijverdient met het plukken van “wasberre”, die dan o.a. bij Jan Kosman in de Ketelstraat of in het dorp werden verkocht. Rond 1900 ging officieel 90% van de kinderen korter of langer naar school. Het begin van de leerplicht werd overigens al in 1851 vastgelegd door de verantwoordelijkheid voor de plaatselijke gezondheidszorg, bij de toen nieuw ontstane gemeentes te leggen. Er kwamen toen namelijk nogal veel epidemieën voor zoals o.a. pokken enz. Een officiële wet werd het dus pas 50 jaar later.

Al na de nieuwe Gemeentewet van 1851 en zelfs wat eerder, zo tussen 1820 en 1840 al, zwermden vanuit Maastricht, Heythuizen en Tilburg vele zusters over heel Nederland uit om ziekenhuizen te stichten. Dit gebeurde ten zuiden door de katholieken, en ten noorden van de grote rivieren door de protestanten. We hebben het dan o.a. over de Zusters van de Heilige Carolus Borromeus (die bij ons ook op Mariendaal zaten naast de zusters uit Trier), de Zusters Franciscanessen en de Zusters van Liefde. Die laatste kwamen ook 1851 naar het centrum van Groesbeek.

Van iedere zusterorde, waren er verschillende grotere kloosters in het zuiden van het land:

1	De Zusters Franciscanessen van Oirschot (1797-1997) deze woonden eerst in een klooster in het Limburgse Weert. Ze waren door de Franse troepen uit hun klooster gejaagd en vonden onderdak in Oirschot.
2	De Zusters Franciscanessen van de Onbevlekte Ontvangenis van de Heilige Moeder van God, gesticht in Veghel op 24-06-1844, door de toenmalige pastoor Bernadius Johannes van Miert en z’n nicht zuster Theresia van Miert.
3	De Franciscanessen van de Heilige Familie uit Tilburg.
4	De Franciscanessen van Boetvaardigheid en Christelijke Liefde uit Heythuizen, gesticht in 1835. Deze orde had ook vele kleinere kloosters in de Liemers en de Achterhoek.
5	De Franciscanessen van de Heilige Joseph te Valkenburg, gesticht omstreeks 1866.
6	De Franciscanessen van de Heilige Antonius te Asten.
7	De Franciscanessen uit Etten-Leur.
8	De Franciscanessen van Schijndel.
9	De Franciscanessen van Breda en Dongen.
10	En wat voor de Horst betrof, de Zusters Franciscanessen van Mariadal te Roosendaal.

Waarom Pastoor van der Leeden nu juist de Franciscanessen uit Roosendaal hier naar de Horst bracht, en niet de orden die qua naam beter gepast zouden hebben, zoals: 1. De Zusters Karmelietessen van het Goddelijk Hart, of 2. De Zusters van het Allerheiligste Hart van Jezus uit Tilburg vanwege de kerknaam "Goddelijk Hart van Jesus" is niet helemaal duidelijk.

Naar de dagboekfragmenten

Naar in leiding van Leo Zilissen

De geschiedenis van het Horster klooster vervolg